Vorige week zat ik bij een voorlichtingsavond op de middelbare school. Correctie: het waren drie avonden voor kind één tot en met drie, maar die laatste twee daar gaat het nu even niet over. Zoonlief is inmiddels gepromoveerd naar de vierde van het tweetalig VWO en behoort daarmee tot de bovenbouw.
Ooit begonnen met 23 maar inmiddels uitgedund tot 16 leerlingen, zaten wij ouders bij de mentor om klassikaal de serieuze en stoffige informatie te verwerken die voorbereiding op het examen heet. De mentor, half in een burn-out en door een slechte bedrijfsarts al aan het werk geschopt, maar dat vul ik even zelf in naar aanleiding van een woede aanval naar één van de ouders maar dat terzijde, reikte ons een blanco a4 vel aan. “Schrijf hier de goede en slechte eigenschappen op van uw kind zodat ik daar rekening mee kan houden de komende drie jaar”, werd er terloops gemompeld alsof het een normale zaak van de wereld is je kind te categoriseren in wit (goed) en zwart (slecht).
Hier begon mijn innerlijke weerstand tegen hokjes denken op te borrelen. Wat is goed en slecht? Kijken we niet allemaal met een eigen gekleurde bril de wereld in? Mijn zoon als voorbeeld nemend is heel serieus bezig met school. School gaat boven sociale, sportieve of ondernemende (werk) activiteiten. Met als resultaat dat zijn cijfers uitmuntend zijn, maar de rest geen prioriteit heeft. Dit is goed in de ogen van iemand die wellicht een kind heeft die het tegenovergestelde doet met als resultaat minder hoge cijfers. Maar iemand die een rijk sociaal leven of een sportieve invulling hoog in het vaandel heeft staan ziet dit waarschijnlijk als een minpunt.
Zelf ben ik perfectionist pur sang of eigenlijk ik herken wat overeenkomsten bij de betekenis, maar wil mezelf niet dat label opplakken. Mijn huis is netjes en geordend ik werk graag met systemen (in control) en ik neem geen genoegen met half werk. Toch ben ik standaard te laat op afspraken als ik ze al niet vergeet en bereid ik dingen vaak vlak voor het moment pas voor. Concluderend: 1. ik ben dus niet 100% een perfectionist 2. er zitten positieve dingen aan maar 3. ook negatieve dus en 4. gaan we niet leven naar zo’n label?
Ons onderwijs is doorspekt van stempels, diagnoses en rugtassen. Of zoals ik laatst een basisschool juffrouw hoorde verzuchtten; “50% van de kinderen in mijn klas heeft een rugtas dus de helft van de tijd moet ik andere vormen van onderwijs aanbieden.” Pardon? Dus alles wat buiten het hokje ‘normaal’ valt is ‘anders’? Wat is normaal? Wat is anders?
Mijn zoon maakte tot zijn vierde levensjaar geen contact met andere mensen dan de vertrouwde gezichten van ouders en grootouders. Op de psz viel zelfs eens het woord autistisch (halloooooo stempel). Hij ging pas lopen met 21 maanden lang nadat het consultatiebureau had geconcludeerd dat dit niet goed was. Toen hij bijna 7 jaar was ging hij voor het eerst fietsen zonder zijwielen, omdat ik hem pushte met als resultaat dat op de dag dat hij slingerend voor het eerst naar de middelbare school fietste hij welgeteld nog geen 10x in zijn leven had gefietst. Zijn interesse lag er gewoon niet punt. Hij speelde niet met auto’s en beklom geen bomen, maar tekende doolhoven en keek National Geographic documentaires. Hij wist heel veel van het universum, geschiedenis en wereldpolitiek, maar ja dat wordt niet gemeten in de wereld die opgroeien heet. Hoe zwaar zou zijn rugtas zijn geweest als ik had toegegeven aan al die oordelen, analyses en stempels opgelegd door consultatiebureau, psz, basisschool en middelbare school?
Zijn vader rolde met zijn ogen toen hij mijn weerstand zag. “Jo, laten we de discussie niet aangaan en doen wat van ons wordt verwacht. Schrijf maar wat op zijn ze ook weer blij.” Ik krabbelde iets over serieus (werkhouding) als plus en laks (het gaat hem makkelijk af) als min naar de lezer zelf te interpreteren en naar te handelen. Het woord eigenschap zegt het al: iets wat je naar eigen hand kan lezen of zetten. En om het woord eigenschap in een ‘goed’ licht te zetten: iedereen is eigen en niet in een hokje te plaatsen dat maakt ons uniek. Niet zwart of wit, maar grijs.
Afbeelding: ESB Professional / Shutterstock