Het gedrag van je peuter doet je zo nu en dan versteld staan. In positieve, maar helaas ook in negatieve zin. Gelukkig is dat over het algemeen typisch peutergedrag.
Maar waarom eigenlijk? Waarom gedraagt je peuter zoals hij zich gedraagt? Wij doken erin en kwamen met een aantal ervaringsdeskundigen tot de conclusie… Yep, typisch peutergedrag!
Wie is dit kind?
Wanneer je op het punt bent beland dat je je deze vraag weleens afstelt, dan zit je kind waarschijnlijk midden in de peuterpubertijd. Soms herken je je eigen kleintje gewoon niet! Je peuter wordt een verbaal, eigenwijs persoontje. Hij kan zelfs ronduit bazig zijn! Hij vertelt je waar je moet zitten, welke broek hij aan wil en wat hij precies wil eten. Maar als het aankomt op het communiceren van complexere gedachten en emoties in woorden, heeft je peuter nog een lange weg te gaan. En dat betekent dat je vaak gedwongen bent om het typische peutergedrag te ontcijferen.
1. Typisch peutergedrag? NEE!
Ik ben twee en ik zeg nee! Deze uitspraak kennen we allemaal wel toch? Nou dit is dus echt typisch peutergedrag. Peuters beginnen te beseffen dat ze hun eigen wensen en voorkeuren kunnen hebben. En het woordje “nee” is heel makkelijk te zeggen, ongeacht of het een nuttig antwoord is of niet. Het geeft een peuter het gevoel van onafhankelijkheid en het idee dat hij zijn eigen keuzes kan maken.
Soms zegt je peuter “nee”, zelf wanneer hij “ja” bedoelt, alleen maar om de grenzen te testen. Door “nee” te zeggen, testen je peuter de reactie van zijn ouders uit en zo leert hij wat wel en niet is toegestaan.
2. Zelf doen!
Wachten, wachten, wachten… Want je peuter wil het zelf doen! Het ‘zelf doen’ gedrag van peuters kost je soms uren op een dag. En dan nog al die rommelsporen die ze met hun ‘zelf doen’ achterlaten. Dit gedrag van je peuter kan echt frustrerend zijn en toch is het belangrijk dat hij zo nu en dan het ‘zelf doet’. Door dingen zelf te proberen en te doen, ontwikkelt je peuter zelfvertrouwen. Hij leert dat hij bepaalde taken kan volbrengen en krijgt daarmee een gevoel van voldoening wanneer het ook daadwerkelijk slaagt.
Het is ook een manier van controle hebben. Een peuter beseft dat hij niet altijd de controle heeft over situaties, maar door dingen zelf te doen, kan hij wel die controle voelen. Soms is het dan ook echt wel belangrijk om je peuter zelf dingen te laten doen. Het is tenslotte typisch peutergedrag.
3. Driftbuitje
Nog zo’n frustrerende eigenschap van het gedrag van je peuter. Zeker wanneer je peuter besluit om midden in het winkelcentrum een driftbui eruit te gooien. Daar sta je dan als ouder met je goede gedrag… Maar gelukkig weten we inmiddels allemaal wel dat driftbuien bij peuters een veelvoorkomend gedragsdingetje is. Peuters hebben soms moeite om hun emoties onder controle te houden wat zich uit in een intense driftbui. Het hoeft geen eens veel voor te stellen, het kan al gaan om een scheet die dwars zit.
4. Waarom?
Op alles en overal ‘waarom’ zeggen, ook dat is veel voorkomend gedrag bij peuters. Op zich is dit gedrag een heel goed teken. Je peuter is nieuwsgierig en hij heeft het verlangen om de wereld beter te begrijpen. Maar heel vermoeiend is het ook! Je zal toch heel de dag op alles, maar dan ook alles de redenen moeten bedenken. Waarom is het gras groen? Waarom heeft een vogel veren? Waarom is oma oud? Waarom? WAAROM?
Eén tip; wanneer je kind in deze fase terecht is gekomen, is Siri je beste vriend! Hoe gingen onze ouders met dit peutergedrag om joh!?
5. Samen spelen, samen delen
Och, och, och, wat is samen spelen en samen delen toch moeilijk! Voor je peuter dan, zelf lukt het inmiddels aardig. Egocentrisch zijn is typisch peutergedrag. Peuters zien de wereld vooral vanuit hun eigen perspectief en hebben dan ook moeite met het begrijpen van de behoeften en gevoelens van anderen. Niet echt tof wanneer je net die ouder bent van dat ene kind, die zich als een egoïstische draak door de peuterspeelzaal manoeuvreert. Maar het hoort er blijkbaar bij.
6. Knuffels
Opeens moeten de knuffels overal mee naartoe! Die stoffen dingen die al twee jaar in een speelgoedbak liggen te verstoffen zijn nu opeens de allerbelangrijkste dingen in zijn leven. Waag het niet om er één opzij te gooien, die knuffels moeten met respect behandeld worden. Ook dit blijkt typisch peutergedrag te zijn.
7. Poepen in een hoek
Het ene moment ben je nog een spuitluier van je baby zijn rug aan het schrapen, het volgende moment staat je peuter te poepen in een hoek alsof hij met iets zeer beschamends bezig is.
Dit veelvoorkomende gedrag van een peuter wijst op twee dingen. Ten eerste is je kind zich bewust van de drang om te poepen en begint hij te begrijpen dat bepaalde lichaamsfuncties privé zijn. Ten tweede kan het komen door angst of spanning rond het poepen. Dit kan het gevolg zijn van eerdere onaangename ervaringen, zoals pijnlijke ontlastingsproblemen, of gewoon vanwege onzekerheid over het proces. Doordat je peuter zich te verstopt, probeert hij mogelijk deze spanning te verminderen.
8. Wegrenneeeen!
Sta je in de rij om af te rekenen, rent je peuter van je weg. Bloedirritant wanneer je peuter dit gedrag vertoont! En het ergste is nog dat je peuter het heerlijk vindt om zijn autonomie uit te oefenen door weg te rennen, wanneer je dat het minst verwacht. Dan denk je misschien, zet je peuter dan ook vast in een wagentje, maar dan is de kans van nummertje 3 zeer groot, of je komt bij het volgende typische peutergedrag aan.
9. Zich uit een wagen wurmen
Houdini is er niks vergeleken met een peuter die in een wandelwagen zit, maar daar niet in wil zitten. Dan krijg je namelijk een gevalletje ‘ik ben twee en ik zeg nee’, ‘zelf doen’ aka zelf lopen en ‘driftbuitje’ bij elkaar.
10. Wispelturig
En de laatste van dit rijtje met typisch peutergedrag is de wispelturigheid die ze vertonen. De ene dag kleden ze zich tien keer per dag om en de andere dag dragen ze het liefste dagen achter elkaar hetzelfde outfit. De ene dag smullen ze van boerenkool met worst en de volgende dag gruwelen ze ervan. En dan ook nog het snel wisselen tussen verschillende emoties, van blij en enthousiast naar verdrietig en boos, meestal zonder duidelijke aanleiding. En is geen peil op te trekken!
En ook de wispelturigheid is een normaal onderdeel van de ontwikkeling van peuters. Ze leren over hun voorkeuren, emoties en grenzen, en het wisselende gedrag is vaak een manier om dit proces te uiten.
Wat ik nog wel even zeggen wil, is dat peuters ook ontzettend leuk zijn!
Afbeelding: Shutterstock