Eén van de grootste teleurstellingen in de opvoeding is wanneer je erachter komt dat je bloedeigen oogappeltje, keihard tegen je staat te liegen. Niet dat schattige leugentje om eigen bestwil, maar echt vol in je face. Bikkelhard. Hoe kan je kind dat doen, zo heb je hem niet opgevoed! Dit kind, dat alles bij jou kwijt kan, staat te liegen en je snapt niet waarom.
Liegen is een vaardigheid
Heb jij het al eens meegemaakt? Er schijnen verschillende redenen voor te zijn. De belangrijkste reden is een ontwikkeling in de hersenen. Liegen is namelijk een vaardigheid die hele jonge kinderen nog niet kunnen uitoefenen. Op het moment dat je kind bewust liegt en jou probeert te overtuigen van zijn waarheid, kan hij schakelen tussen leugen en waarheid. Hij snapt ook dat bijvoorbeeld jij als ouder er anders over denkt dan dat hij doet. Ook ontwikkelt er op dit moment een intern geweten en dus is het als ouder belangrijk om hier juist mee om te gaan.
Waarom liegt een kind?
Om hier als ouder goed mee om te gaan, is het handig om er eerst achter te komen waarom je kind liegt. Dit verschilt per leeftijd en per kind. Kinderen liegen vooral om straf te voorkomen, ze zijn dus bang om straf te krijgen voor iets dat ze gedaan hebben. Wanneer je als ouder snel straf geeft, zal hij ook sneller kiezen om te liegen. Eigenlijk is het gemakzucht dus. Het is makkelijker om even te liegen, dan een straf uit te moeten zitten. Het zou ook een schreeuw om aandacht kunnen zijn. Om zichzelf beter uit de verf te laten komen, of om anderen niet teleur te stellen.
Bij kinderen onder de 7 jaar kun je het liegen nog wel enigszins herkennen aan de houding of gezichtsuitdrukking. Ook zullen zij het liegen sneller opgeven wanneer je daar als ouder op aandringt door te zeggen dat je echt niet boos zult worden. Boven de 7 jaar wordt het lastiger. Kinderen kunnen glashard in je gezicht blijven liegen, zodat je uiteindelijk zelf begint te twijfelen. En dat is heel frustrerend en geeft je als ouder het gevoel dat je het vertrouwen in je kind kwijt raakt en vooral dat je zelf aan het falen bent.
Hoe ga je om met een kind dat liegt?
Het verliezen van het vertrouwen in je kind en het gevoel van falen als ouder zijn heel vervelend, maar er zijn een aantal tips die je helpen om te gaan met je liegende kind.
– Straf je kind niet te snel en zeker niet voor het liegen. Dit geeft ze alleen maar een slecht gevoel en leidt tot sneaky gedrag. Iets wat nóg vervelender is dan liegen.
– Wanneer je zeker weet wat er precies gebeurd is, benoem dit dan eerst voordat je je kind vraagt wat er is gebeurd. Wanneer jij meteen de feiten op tafel gooit, ben je het liegen van je kind voor.
– Communiceren is de basis. Vertel je kind dat je eerlijkheid zeer waardeert en dat je daar blij van wordt. Het is lastig, maar wanneer dit diep geworteld zit, zal je kind eerder de waarheid vertellen dan wat zij denkt dat je horen wil. Want van de waarheid word jij blij.
– Noem hem geen leugenaar. Hoe jij hem benoemt, zo zal hij zichzelf zien. En je wil niet dat je kind zichzelf als leugenaar ziet.
– Wees een voorbeeld. Wanneer je wil dat je kind niet liegt, lieg dan zelf ook niet. Al is de leugen nog zo snel…
– Kinderen liegen nu eenmaal, accepteer dat. Sterker nog, het is een goede ontwikkeling. Omarm het feit dat je kind liegt. Het is tenslotte een goede ontwikkeling in de hersenen. Bovendien leert een kind meteen dat het oké is om fouten te maken, in plaats van te bedekken met een leugen. Richt je op de oplossing en niet op het gevolg.
Afbeelding: Shutterstock