Mijn moeder overleed twee jaar geleden. 59 jaar. Longkanker.
‘Maar ze heeft nog nooit gerookt’ zeg ik er altijd verontschuldigend achter. Immers 80% van de longkanker patiënten zijn rokers. En toch is dus bijna een kwart van de longkankerpatiënten niet of nauwelijks rokers. Deze groep wordt de laatste jaren, met name onder de vrouwen, steeds groter. Deze groep niet rokers hebben vaker een betere prognose, maar longkanker is bijna altijd dodelijk. Mijn moeder was één van hen.
Ik ben een groot voorstander van een algeheel verbod op roken. Drastisch en wellicht niet haalbaar realiseer ik mij, maar ik snap nog steeds niet dat mensen met een goed verstand roken met de wetenschap dat het de grootste veroorzaker is van vroegtijdig ziekte en sterfte. Even wat feiten op een rijtje:
⁃ De helft van de rokers overlijdt aan de gevolgen van roken.
⁃ Een kwart van de rokers overlijdt voor zijn 65e.
⁃ Bijna 30% van alle kankersterfte wordt veroorzaakt door roken.
Mijn moeder was van bouwjaar 1956. De tijd dat de tabaksindustrie begon te realiseren hoe schadelijk roken was, maar stilgehouden werd voor het gewone volk. Dat je naar een verjaardag ging en het blauw stond van de rook. De tijd dat je in restaurants mocht roken en op tv. De tijd dat roken nog betaalbaar was. De tabaksindustrie verdiende goudgeld door te roken te promoten als stoer.
Mijn vader rookte en wij als gezin rookten als niet-rokers mee. Meerokers die veelvuldig met rook in aanmerking komen hebben 20% meer kans op longkanker en daarbij vergroot het waarschijnlijk ook de kans op borstkanker. Vooral voor kinderen is het schadelijk: vaak hebben ze een minder goede longfunctie en meer last van de luchtwegen. Ook hebben ze vaker een slechter melkgebit.
Roken is veruit de grootste risicofactor voor het krijgen van kanker. Daarom was ik ook zo ontzettend blij toen steeds meer maatschappelijke organisaties zich aansloten bij de zaak tegen de tabaksfabrikanten aangespannen door strafrechte-advocate Bénédicte Ficq namens verschillende longkanker en COPD patiëntes. Helaas besloot het OM de vier grote tabaksfabrikanten niet te vervolgen omdat er binnen de huidige wet- en regelgeving geen mogelijkheden zijn voor een succesvolle vervolging. Ficq stapt nu naar het gerechtshof in Den Haag om vervolging alsnog af te dwingen door middel van een artikel-12 procedure. De hoop blijft dat uiteindelijk de tabaksindustrie alsnog vervolgd wordt.
Bijna een kwart van de Nederlandse bevolking rookt. Per jaar sterven ongeveer 20.000 mensen als gevolg van roken. De maatschappelijke druk om roken te ontmoedigen wordt steeds groter. Roken wordt steeds minder populair onder jongeren tot 16 jaar. Mijn kinderen zagen hun oma lijden misschien wel de grootste effectieve en schokkende anti roken voorbeeld die ze maar konden treffen. Roken is echt een dikke NEE in huize Jo&Co misschien wel de grootste. Ondertussen realiseer ik mij dat als ze besluiten tot een JA ik ook niet anders kan doen dan toekijken en blijven vechten. Soms zou je willen dat er een gevangenisstraf op stond. Ja, ik ben vrij radicaal.
Misschien had mijn moeder gewoon pech of misschien was ze slachtoffer. Feit is dat het een verschrikkelijke strijd is te moeten vechten tegen deze onvoorspelbare ziekte. Dus als je er maar een beetje invloed op hebt laat die sigaretten liggen en besteedt het geld wat je overhoudt in momenten met je dierbaren. Ben je niet overtuigd van bovenstaande feiten denk dan aan je kinderen. Zodat ze niet machteloos moeten toekijken hoe jij letterlijk naar zuurstof hapt en uiteindelijk ontredderd moeten achterblijven.
Tijdens haar ziekteproces werkte mijn moeder mee aan diverse onderzoeken om inzicht en grip te krijgen op de killer die longkanker heet. Voor haar komen de resultaten en gevolgen van de onderzoeken te laat, maar zoals ze altijd zei ik doe het voor mijn nageslacht. Ondertussen droom ik niet alleen van een tembare ziekte die kanker heet, maar ook van een rookvrije wereld. En duim ik heel hard dat Co nooit een sigaret aanraakt. Zolang wij als ouders en organisaties blijven knokken (en het goede voorbeeld geven) heb ik hoop. Je leeft maar 1x. Lieve mama, wij vechten door.