‘De vakantie komt er weer aan en ik kan niet wachten tot mijn kinderen elkaar weer in de haren vliegen.’ Dat heeft nog geen enkele ouder ooit gezegd. En toch is het voor vele ouders de harde waarheid. Hoe kan het toch dat je bloedeigen kinderen, met dezelfde opvoeding zo goed, maar ook zo slecht met elkaar kunnen? Ze halen het beste, maar ook het slechtste bij elkaar naar boven. En terwijl je gewoon lekker rustig en vredig vakantie wil vieren, sta je met z’n allen hysterisch tegen elkaar te schreeuwen. Inclusief moeder of vader, want die wordt er ook compleet geschift door.
Klinkt het bekend? Wanneer broers en zussen ruzie maken, lijdt het hele gezin.
Want zodra er één roept:
‘Geef dat aan mij!’
‘Laat me met rust sukkel!’
‘Nee IK ben aan de beurt!’
Schreeuwt de ouder gefrustreerd:
‘Stop ermee, wees toch eens lief voor elkaar!’
‘Laat elkaar met rust!’
‘Hoe vaak moet ik nog zeggen dat jullie…’
Zucht.
Waarom maken broers en zussen ruzie?
Kinderen maken ruzie met elkaar om verschillende redenen. In vele gevallen heeft het met jaloezie of competitie te maken. Maar ook met verschillende ontwikkelingsfases. Zo zal een peuter zijn speelgoed met man en macht willen beschermen. Een schoolkind heeft over het algemeen een sterk rechtvaardigheidsgevoel, maar kan niet inschatten wat rechtvaardig is voor een jonger of ouder iemand. En bij een tiener hoef je het als broertje niet te proberen om haar kamer binnen te treden.
Daarnaast hebben we, ondanks dat je uit hetzelfde gezin en opvoeding komt, allemaal een eigen karakter. De één is wat temperamentvoller dan de ander. Hun eigen unieke karakter speelt een grote rol in hoe ze met elkaar overweg kunnen gaan. Maar we hebben het niet alleen over het karakter van het kind. Ook de ouder speelt een grote rol in bijvoorbeeld het oplossen van meningsverschillen. Als jij en je partner problemen en conflicten stampvoetend oplossen, is de kans groot dat je kinderen dat overnemen. Maar wanneer je een rustige en respectvolle techniek hanteert, zou het kunnen dat je kinderen dit ook doen.
Het ZOU kunnen. Het geeft geen garantie. Of eigenlijk is de kans zo klein dat je conflicten altijd rustig oplost én je kinderen dit ook overnemen, dat je dan als ouder de ‘ouder van het jaar award’ verdient.
Dus ik hou het hier maar op. De voornaamste reden is dat ze er iets van moeten leren. Een beetje jammer is wel, dat het ‘lief zijn voor elkaar’ nogal moeilijk erin te stampen is. Maar het schijnt dus een gezonde en leerzame ontwikkeling te zijn. Joepie.
Wat kunnen kinderen leren van ruzie maken?
Ja, wat kunnen ze in vredesnaam leren van ruzie maken? Goeie vraag!
Broers en zussen leren elkaar te geven en te nemen, zelfs als ze dat niet willen. Want met elkaar leven betekent nu eenmaal ‘geven en nemen’. Ook leren ze elkaar lief te hebben, ondanks karakter- en meningsverschillen. Ze leren tolerant te zijn, geduld te hebben, vriendelijk te zijn en het belangrijkste: ze leren conflicten op te lossen.
Nu ik het zo opschrijf, zijn dat toch best wel belangrijke dingen die kinderen leren van ruzie maken. En toch willen we dat het ruzie maken met elkaar stopt.
Ik denk dat we niet perse de conflicten willen stoppen, maar vooral dat het geschreeuw, de competitie en de jaloezie stoppen. En dus komen we op de volgende vraag: Hoe stop je het broer en zus gevecht?
Manieren om het broer en zus geruzie te stoppen
– Wees geen politieagent. Vaak heb je als ouder het gevoel dat je de hele tijd ‘politieagentje’ aan het spelen bent. Uiteraard moet er handhaving zijn in de opvoeding. Regels en richtlijnen waar de kinderen zich aan moeten houden. Maar kinderen moeten ook leren om zelf problemen op te lossen. Wanneer jij als ouder beslist wie er gelijk of ongelijk heeft, heb je er altijd één die zich de winnaar voelt en één die boos en verdrietig blijft. Op deze manier werken ze niet samen om tot een oplossing te komen.
Het klinkt zo simpel, maar in werkelijkheid vergt dit heel wat geduld.
– Geen politieagent, maar een psycholoog. Om je kinderen te leren hoe ze zelf een conflict op kunnen lossen, moeten ze eerst leren praten. En dan zijn het niet de woorden die geuit worden, maar gevoelens. ‘Waarom ben je boos? Hoe voel je je dan?’ ‘Hoe vind je het dat je zus zich zo rot voelt?’
En soms zit je helemaal niet op die tere zieltjes te wachten. Schop onder de hol en niet zeuren. Maar ja, daar leren ze weer zo weinig van. In ieder geval niet op de juiste manier hun gevoelens uiten.
– Maak het belang van familie duidelijk. Wanneer dit niet vanzelf gaat, ‘de heppie de peppie we zijn zo lief voor elkaar gezinnen’ daargelaten, moet je dit op de één of andere manier weten in te prenten.
– Vergelijk je kinderen nooit met elkaar. Ook niet in een gesprek met een vriendin of je buurvrouw. Je weet nooit wanneer die kleine oortjes meeluisteren. Door een vergelijking kan een kind zich ondergewaardeerd of zelfs onbemind voelen. En dat wil je niet, want het zal het gevoel van jaloezie alleen maar aanwakkeren. Met als gevolg, nog meer broers en zussen ruzie.
– Maar toch is elk kind speciaal. Benoem daarom de talenten van je kinderen, stuk voor stuk. Laat je andere kinderen trots zijn op de talenten van zijn of haar broer of zus. En ook al lijkt het alsof het sterkste talent nu ‘ruzie met elkaar zoeken’ is, wanneer je met de bovenstaande tips aan de slag gaat, zul je uiteindelijk de vruchten ervan plukken. Waarschijnlijk over een jaar of achttien. Succes!
Afbeelding: Shutterstock