Afdwingen of het voorbeeld geven?

De volgende kop is jullie vast niet ontgaan: Amerikaanse Jaime gaat viral als ‘gemene moeder’. Wel ontgaan? Dit was er aan de hand:  Jaime gooide de ijsjes van haar kinderen weg, nadat haar kinderen (acht, zeven en vijf jaar oud) de ijsjes kregen aangereikt van een ‘ijsmeisje’. Haar kinderen keken geen van hen het ijsmeisje aan. Laat staan dat ze ‘dankjewel’ zeiden. Moeder vond dat haar kinderen wel een lesje konden leren.

Uiteindelijk bleek uit de reacties op de Facebookpaina van LINDAnieuws dat vele van ons moeders, hetzelfde gedaan zouden hebben. Vele kwamen zelfs met een eigen verhaal hoe ze hun kleintjes manieren bij leren. 

Voorbeeldje:

“Go Mama! Dit heb ik een keer gehad met zoon-lief van destijds drie of vier jaar. Hij had spreekwoordelijk gezegd ‘de kop verkeerd staan’ en weigerde ‘dank u wel’ te zeggen tegen de caissière waarvan hij zoute stokjes had gekregen. Die kon hij dus weer inleveren! Hij probeerde nog snel een halve naar binnen te werken, maar ook die heb ik weer uit zijn mond verwijderd. Hij heeft de hele dag niets meer gehad. Inmiddels is hij 7,5 jaar en laat keurig zijn normen en waarden en goede manieren zien. Tegenwoordig lijkt het wel of de kinderen meer te zeggen hebben dan de ouders. Omgekeerde wereld!”

Nog een voorbeeldje:

“Ooit kreeg mijn zoontje een plakje worst. Hij wilde geen ‘dankjewel’ zeggen. Ik pakte het plakje, zei ‘dankjewel’ tegen de slager en at het zelf op. Niet normaal toch, geen ‘dankjewel’ zeggen? Zo leerde hij het wel.”

En het mooiste voorbeeld:

“Zo stond ik een keer bij de bakker….dochterlief kreeg een eierkoekje.
“Ik hoor niets”, zei ik tegen haar, doelend op een bedankje.
Ze spitste haar oren en zei: ” Ik hoor ook niets…..”

Er bestaan kinderen die geboren zijn als een sociaal wonder. Vanaf het eerste lachje lacht hij naar iedereen en alles. Iedereen krijgt een heldere, vrolijke blik en je hoeft maar boeh of bah te doen en hij zal in schateren uitbarsten. En op een wat latere leeftijd zal hij een gezellig praatje kunnen maken met een volstrekt vreemd persoon. Iedere ouder zou het fijn vinden om zo een sociaal kind te hebben, er wordt namelijk meer naar zulke kinderen gelachen en er wordt positiever op gereageerd.

Laat ik nou een dochter hebben die niet als een sociaal wonder is geboren. Vanaf het begin af aan kon er geen lachje af naar een wildvreemde. Je moest toch echt wel alles uit de kast halen als je een spontaan lachje tevoorschijn wilde toveren. Pas nadat je haar vertrouwen gewonnen had, dan kreeg je haar ware ik te zien, eerder niet. En op latere leeftijd zijn spontane gesprekjes helemaal niet vanzelfsprekend, sterker nog, meestal blijft het angstvallig stil als een vreemd iemand haar iets vraagt.

Het is als ouder even wennen hoe je hier het beste mee om kunt gaan. Helemaal omdat de buitenwereld verwacht dat je het kind ‘manieren’ bijbrengt. Maar hoe harder ik riep: ‘zeg even dank je wel!’, hoe stiller ze werd. Voor sommige kinderen is dit niet de oplossing, tenminste dat is wat ik denk.

Jarenlang heb ik ‘dankjewel’ voor haar gezegd en inmiddels zegt ze het zelf. En soms voelt ze zich nog steeds erg onwennig en heeft ze een beetje hulp nodig, een zetje in de rug. Dan opper ik, ‘zullen we nog even dankjewel zeggen?’

Kinderen doen wat je doet, niet wat je zegt

Een rake quote: your child will follow your example not your advice. Het is niet dat mijn dochter geen manieren heeft, oké het blijft een kind, maar door ervaring heb ik geleerd dat afdwingen bij haar geen zin heeft en het voorbeeld geven wel.