Nagelbijten is een gewoonte die kinderen soms ontwikkelen. Op zich kun je je afvragen, hoe erg is het? In de meeste gevallen gaat het, net als op je duim zuigen, vanzelf over. Maar sommige kinderen stoppen niet vanzelf en moeten het nagelbijten echt afleren. Voordat je je kind het nagelbijten af kunt leren, moet je jezelf afvragen waarom je kind aan het nagelbijten is.
Waarom bijten kinderen op hun nagels?
Naar schatting bijten zo’n 30 tot 60 procent van de kinderen en tieners op hun nagels. Een schrale troost, jouw kind is dus niet de enige. Maar waarom hoort jouw kind bij die 30 tot 60 procent nagelbijters?
Sommige onderzoeken tonen aan dat nagelbijten genetisch bepaald kan zijn. Maar het kan ook zo zijn dat wanneer je peuter aan het nagelbijten is, hij dit doet vanwege de (negatieve) aandacht die hij krijgt als je erop staat dat hij stopt. Maar de meeste deskundigen wijten nagelbijten aan gewoontegedrag. Dit is dan een gedrag waarvan je kind zich niet eens bewust is.
Gewoontes, zoals nagelbijten, ontstaan om drie belangrijke redenen:
- Verveling. Een verveeld kind kan aan zijn nagels gaan bijten omdat er niets anders te doen is.
- Opluchting/stress. Nagelbijten kan een reactie zijn op stress.
- Ontspanning. Sommige kinderen zuigen op hun duimen om in slaap te vallen, terwijl anderen op hun nagels bijten.
Vaak stopt het bijten op de nagels weer, bijvoorbeeld wanneer je kind op een andere manier om leert gaan met verveling, stress of ontspanning. Maar soms moet je als ouder ingrijpen om het nagelbijten af te leren. Zeker wanneer er problemen ontstaan als ontstoken nagelriemen, te korte afgebeten nagels en soms zelfs problemen met het gebit. Dan wordt het hoog tijd om te stoppen met nagelbijten. Als ouder moet je dan ingrijpen en je kind het nagelbijten afleren.
Hoe leer je het nagelbijten af?
Soms gaat het stoppen met nagelbijten dus niet vanzelf. Om dan je kind het nagelbijten af te leren is makkelijker gezegd dan gedaan. Het stoppen van deze gewoonte vereist dan ook een flinke dosis geduld. Om je op weg te helpen, hebben we een aantal strategieën voor je op een rij gezet.
Urgentie van het stoppen
Zorg ervoor dat je kind de urgentie van het stoppen met bijten op zijn nagels snapt. Je kind zal niet zomaar stoppen met een gewoonte, als hij niet weet dat het ernstige gezondheidsproblemen kan opleveren. Daarnaast moet je kind ook zelf gemotiveerd zijn om te willen stoppen met nagelbijten. Wanneer je kunt uitleggen dat het nagelbijten uiteindelijk (onder andere) zere vingers zult geven, zal hij misschien ook de urgentie van het stoppen inzien.
Houd de nageltjes kort
Je kind kan niet op zijn nagels bijten, als ze er niet zijn. Hoewel… er zijn kinderen die zelfs dat kunnen! Maar dan ben je echt al een stadium verder in het nagelbijten. Houd de nagels van je kind goed kort, dit voorkomt ook dat bacteriën en vuil die onder de nagels zitten, niet in het systeem van je kind terechtkomen.
Geef hem iets in zijn handen
Om je kind niet op zijn nagels te laten bijten, geef je hem iets in zijn handen. Zo zijn er bijvoorbeeld kauw- en bijtkettingen op de markt die je kind van het nagelbijten kunnen afleiden. Dit helpt vooral wanneer het nagelbijten een reactie is op stress.
Spreek een code af
Nagelbijten kan ook schaamte geven. Wanneer je kind in een groep ongemerkt op zijn nagels zit te bijten, kan het heel vervelend voor hem zijn als hij daar letterlijk op aangesproken wordt. Spreek daarom een code woord of een gebaar met je kind af. Zo wordt hij bewust van zijn handeling, zonder dat anderen het door hebben.
Je kind belonen
Dit werkt natuurlijk voor meerdere dingen in de opvoeding, maar ook voor het stoppen met bijten kan een beloning helpen. Dit kan met een stickerkaart, een cadeautje of een andere beloning.
Verveling tegengaan
Op zich ben ik wel voor verveling bij kinderen, verveling maakt namelijk creatief. Maar wanneer verveling voor nagelbijten zorgt, dan is het misschien tijd om in te grijpen. Stel dan nieuwe activiteiten voor. Kleurboeken, blanco tekenblokken, kleien, of kijk bij één van deze activiteiten voor je kind. Er zijn genoeg ideeën die je kind kunnen afleiden van het bijten.
Vieze nagellak
Soms wordt er geadviseerd om de nageltjes juist mooi te lakken, maar uit ervaring weet ik dat dan juist de aandacht op de nagels gevestigd wordt en er dan juist aan gepulkt moet worden. Ik zou dan eerder voor de vieze nagellak kiezen. Deze nagellak zorgt er dan in ieder geval voor dat er een vieze smaak in het mondje terecht komt en je kind waarschijnlijk direct weer zal stoppen met het bijten op zijn nagels. Het maakt je kind bewuster van de gewoonte.
Een flinke dosis geduld
Al deze strategieën kunnen zeker helpen om je kind te laten stoppen. Maar zoals ik al aangaf, het vergt ook een flinke dosis geduld! En op sommige dagen lukt dat beter dan andere dagen. Probeer in ieder geval de lange preken, het schreeuwen en straffen te voorkomen. Negatieve aandacht kan de drang om te nagelbijten juist alleen maar versterken. Met veel geduld en een consequente aanpak zul je het meest bereiken bij het afleren van het nagelbijten.
Afbeeldingen: Shutterstock