Wanneer de ontwikkeling van een kind verloopt zoals het behoort te verlopen, dan is het helemaal niet nodig om op onderzoek uit te gaan over hoe het er allemaal in het brein van je kleintje aan toe gaat. Maar wanneer je kleintje ‘anders is dan de rest’ dan willen we graag een reden, een oorzaak, een hokje of sticker, hoe je het ook noemen wil.
Dat hokje kan een richtlijn zijn, een bevrijding voor ouder en kind. Maar voordat je daadwerkelijk in het juiste hokje beland bent, heb je al vele andere hokjes bezocht, maar die bleken niet het juiste hokje.
Mijn dochter heeft epilepsie, dat staat vast. Haar epilepsie veroorzaakt het één en ander aan probleempjes op school. Door haar absences mist ze weleens het één of ander. Zo mist ze bijvoorbeeld een deel van de uitleg van de rekeninstructies of wanneer ze een dictee maken en de juf de woorden opnoemt, kan het zo zijn dat ze het woord volledig misloopt. Dit zie je terug in het eindresultaat. Doordat vaststaat dat zij epilepsie heeft, wordt hier rekening mee gehouden en kan zij, ondanks de absences gewoon deze leerweg blijven volgen.
Maar toch blijft ze moeite houden met het rekenen. Het hoofdrekenen en automatiseren van de tafels lukt maar niet. De absences kunnen hier een hinder in zijn, maar toch ben ik wat verder gaan zoeken.
Ik kwam uit bij het beelddenken.
Denken in beelden en gebeurtenissen
Bij beelddenkers komt alle informatie tegelijk binnen, zij zien in één oogopslag het geheel.
Beelddenken is denken in beelden en gebeurtenissen, niet in woorden en begrippen. Wat ik dan meteen denk, zijn er serieus mensen die in woorden denken? Dus wanneer je aan een kopje koffie denkt, zie je de letters k-o-p-j-e k-o-f-f-i-e in je hoofd en niet zo een dampende mok met het zwarte goud? Ik kan hem bijna ruiken als ik er aan denk. Hmmm, misschien ben ik ook wel een beelddenker?
Een beelddenker leert in beelden, maar krijgt les in woorden. Dat maakt het nogal ingewikkeld voor beelddenkende kinderen.
Een beelddenker heeft even de tijd nodig om alle informatie die hij hoort in zijn hoofd te vertalen naar een beeld. Maar door deze beelden dwaalt de aandacht af en vergeet hij op te letten.
Een beelddenker heeft dus moeite met verbale instructies. Maar de meeste instructies worden mondeling gegeven. Dat is lastig voor een beelddenker die veel tijd nodig heeft om alle informatie die hij hoort in zijn hoofd te vertalen naar een beeld.
Beelddenkers zijn ronduit slecht in het ouderwetse stampwerk. Ze hebben er ook geen belangstelling voor, ze zien er absoluut het nut niet van in. Neem het automatiseren van de tafels: een drama. Ook sommen onder de 20 leveren problemen op, ze blijven deze uitrekenen.
Bron: ikleerinbeelden.nl
Dit is exact wat ik terug zie bij mijn dochter. Tafels en simpele sommetjes, ze kan het niet opdreunen. Telkens wanneer ik vraag ‘wat is 13+5?’ moet ze het telkens weer opnieuw bij elkaar optellen.
Maar goed, het niet kunnen automatiseren van sommen, maakt haar natuurlijk niet meteen een beelddenker. We kunnen ook te snel een sticker plakken.
Eigenschappen van beelddenkers
Wat zijn verder nog kenmerkende eigenschappen van beelddenkers? Ik pik er een paar herkenbare uit.
- Het kind wint graag en is een slechte verliezer.
Mijn dochter wint graag een spelletje. Zodra ze de dreiging van het gaan verliezen voelt, begint ze al heel onrustig te worden. En wanneer ze er niet meer onderuit kan en daadwerkelijk gaat verliezen is het huis te klein. Een groot drama voor een onbenullig iets.
- Het kind herinnert gebeurtenissen gedetailleerd, zelfs van jaren geleden.
Absoluut! Ik sta er soms versteld van, van wat zij zich af en toe herinnert van jaren geleden. Ze weet bepaalde situaties in geuren en kleuren te vertellen.
- Het kind heeft een goed gevoel voor humor (creatieve woordspelingen).
Ik vind haar natuurlijk heel erg grappig en leuk. Ik denk dat iedere moeder zo over haar kind denkt. Maar die creatieve woordspelingen heeft ze echt! Laatst liepen we langs een pizzeria, waarop mijn dochter zegt: “Hey, de juf heeft Ria! Als zij pizza eet, eet ze pizza-ria.”
Er zijn natuurlijk veel meer eigenschappen van beelddenkers en de één komt wat meer naar boven dan de ander. Bovendien ken ik wel meer kinderen die slecht tegen hun verlies kunnen, een prima geheugen hebben en ook zeer humoristische uitspraken kunnen doen. Zijn ze dan meteen allemaal beelddenkers? Welnee! Maar het puzzeltje valt wel een beetje inéén en het is fijn om ergens een beetje houvast te hebben.
Tips voor ouders van beelddenkende kinderen
- Vertel korte verhalen, anders dwalen de gedachten van uw kind af.
- Opdrachten moeten kort, duidelijk, overzichtelijk en uitvoerbaar zijn.
- Laat uw kind vrij om zijn eigen leermethode te kiezen, maar begeleid hem wel om de juiste manier te kiezen door te blijven herhalen.
- Houd uw kind bij zijn werk, vraag wat het moet doen. Dit is belangrijk, omdat zijn gedachten snel afgedwaald zijn.
- Heb er vertrouwen in dat uw kind doet wat u vraagt. Heb geduld, de opdracht moet hij eerst even verwerken voordat hij ermee aan de slag gaat.
- Uw kind zal alles tot in de details willen weten. Geef hem ook die duidelijke uitleg, want goede redenen helpen hem op weg.
- Heb geduld in het omgaan met uw kind.
- Zit niet te dicht op de huid van uw kind. Zijn verzet zal dan heftiger en dwangmatiger zijn.
- Maak duidelijke afspraken. Liefdevolle en duidelijke begeleiding waarin een consequente lijn gevolgd wordt, geven uw kind veiligheid en rust.
- Doe een beroep op zijn intelligentie en probleemoplossend vermogen. Hierdoor helpt u hem vooruit te komen.
Bronnen en meer informatie over beelddenken: stichtingbeelddenken.nl, ikleerinbeelden.nl, ikleeranders.nl
Afbeelding: Shutterstock
Update: 2016/2023